Spis treści
Schemat poszukiwanie akceptacji i uznania to utrwalony wzorzec myślenia, emocji i zachowań, który prowadzi do silnej potrzeby bycia akceptowanym przez innych. Osoby z tym schematem często opierają swoją wartość na opiniach otoczenia, starają się zadowalać innych i unikają konfliktów kosztem własnych potrzeb.
Skąd bierze się ten schemat poszukiwanie akceptacji i uznania?
W terapii schematów uważa się, że schematy kształtują się we wczesnym dzieciństwie na podstawie doświadczeń z opiekunami i środowiskiem. Schemat poszukiwanie akceptacji może wynikać z:
- Warunkowej miłości („Jesteś wartościowy, jeśli spełniasz moje oczekiwania”);
- Nadmiernej krytyki lub surowego wychowania;
- Braku stabilnego poczucia własnej wartości w dzieciństwie;
- Doświadczeń odrzucenia lub wykluczenia społecznego.
Jakie są objawy tego schematu poszukiwanie akceptacji i uznania?
- Nadmiernie dostosowują się do oczekiwań innych, ignorując własne potrzeby;
- Boją się krytyki i odrzucenia;
- Czują się niewystarczające, jeśli nie otrzymują pochwał;
- Angażują się w relacje, w których ich wartość zależy od spełniania cudzych oczekiwań;
- Odcinają się od własnych emocji i pragnień, koncentrując się na tym, „jak powinny” się zachować.
Jak pracować nad schematem poszukiwania akceptacji?
Praca nad tym schematem wymaga świadomego wysiłku i często wsparcia terapeutycznego. Oto kilka praktycznych kroków:
- Rozpoznaj swoje schematy – Zastaćnów się, w jakich sytuacjach szukasz akceptacji i jak wpływa to na twoje zachowanie.
- Ustal swoje wartości – Zamiast kierowa się oczekiwaniami innych, określ, co jest dla ciebie naprawdę ważne.
- Pracuj nad samoakceptacją – Ćwicz docenianie siebie niezależnie od opinii otoczenia. Powtarzaj afirmacje i zapisuj swoje sukcesy.
- Stawiaj zdrowe granice – Naucz się mówić „nie” i wyrażać swoje potrzeby bez poczucia winy.
- Zmniejsz lęk przed odrzuceniem – Zrozum, że nie musisz być lubiany przez wszystkich. Odrzucenie nie oznacza, że jesteś bezwartościowy.
- Ćwicz autentyczność – Pozwalaj sobie na bycie sobą, nawet jeśli oznacza to, że nie zawsze będziesz spełniać cudze oczekiwania.
Schemat poszukiwanie akceptacji i uznania może prowadzić do poczucia wypalenia, braku autentyczności i zależności od opinii innych. Jednak świadoma praca nad sobą – rozpoznawanie schematu, budowanie samoakceptacji i stawianie granic – może pomóc w odzyskaniu wewnętrznej wolności i zdrowych relacji. Kluczem jest docenianie siebie za to, kim jesteś, a nie za to, jak postrzegają cię inni.
