Spis treści
Schemat niedostatecznej samokontroli i samodyscypliny to jedno z głębokich przekonań opisanych w terapii schematów Jeffrey’a Younga. Osoby z tym schematem mają trudności w regulowaniu swoich emocji, wytrwałości w dążeniu do celów oraz w podejmowaniu wysiłku w obliczu trudności. Niedostateczna samokontrola może prowadzić do problemów w życiu zawodowym, osobistym i zdrowotnym.
Jak powstaje schemat niedostatecznej samokontroli i samodyscypliny?
Schemat ten często rozwija się w dzieciństwie w wyniku kilku czynników:
- Brak jasnych granic i zasad w dzieciństwie – jeśli dziecko nie było uczone wytrwałości, cierpliwości i radzenia sobie z frustracją, mogło wykształcić przekonanie, że można podążać jedynie za chwilowymi impulsami.
- Nadmiernie pobłażliwe wychowanie – jeśli opiekunowie nie wymagali od dziecka konsekwencji w działaniu, mogło ono nauczyć się unikania trudności.
- Unikanie dyskomfortu – jeśli dziecko było chronione przed trudnymi sytuacjami, może w dorosłym życiu nie mieć narzędzi do radzenia sobie z nimi.
- Impulsywne wzorce rodzinne – jeśli rodzice sami mieli trudności z kontrolowaniem emocji i zachowań, dziecko mogło przejąć ten sposób funkcjonowania.
Konsekwencje schematu niedostatecznej samokontroli i samodyscypliny
Osoby z tym schematem mogą:
- Mieć trudności z realizacją długoterminowych celów – łatwo się poddają, gdy pojawiają się przeszkody.
- Przeżywać frustrację i brak satysfakcji – szybkie porzucanie zadań może prowadzić do poczucia niespełnienia.
- Mieć problem z impulsywnością – trudności z regulowaniem emocji mogą prowadzić do impulsywnych decyzji.
- Unikać trudnych sytuacji – niechęć do wysiłku i dyskomfortu może skutkować brakiem rozwoju.
Jak pracować nad schematem niedostatecznej samokontroli i samodyscypliny?
Zmiana schematu wymaga świadomej pracy nad sobą i stopniowego budowania nowych nawyków. Oto kilka sposobów:
- Rozwijanie cierpliwości i wytrwałości – warto zaczynać od małych kroków i stopniowo zwiększać poziom trudności.
- Nauka regulowania emocji – techniki mindfulness, medytacja i ćwiczenia oddechowe mogą pomóc w lepszym radzeniu sobie ze stresem.
- Tworzenie realistycznych planów – ustalanie jasnych celów i dzielenie ich na mniejsze etapy pomaga w ich realizacji.
- Praktykowanie konsekwencji – nagradzanie siebie za wytrwałość i dokończenie zadania może wzmocnić motywację.
- Terapia schematów – profesjonalna pomoc terapeuty może pomóc w przepracowaniu utrwalonych wzorców zachowań.
Niedostateczna samokontrola i samodyscyplina może utrudniać osiąganie celów i prowadzić do frustracji, ale konsekwentna praca nad sobą może przynieść duże rezultaty. Kluczowe jest rozwijanie wytrwałości, świadoma praca nad regulowaniem emocji oraz stopniowe podejmowanie wyzwań. Każdy ma możliwość zmiany i nauczenia się skuteczniejszego działania, które przyniesie długoterminowe korzyści.
