Spis treści
Model poznawczy związany jest z terapią poznawczo – behawioralną
To, jak odbieramy dana sytuację, to jak ją interpretujemy, wywołuje w nas określoną reakcję w postaci zmiany naszego nastroju, zachowania czy wywołuje określone zmiany fizjologiczne – to właśnie model poznawczy.
Czyli za wszytko odpowiada nasze myślenie? – na tym zasadniczo skupia się model poznawczy. Na naszych myślach, oceniających myślach z naszego życia.
Jesteśmy w jakieś sytuacji, myślimy o niej i odczuwamy zmiany nastroju. Poste – bardzo, ale nie do końca.
Bowiem, będąc w jakieś sytuacji, rzadko kiedy zdajemy sobie sprawę z tych pierwszych myśli, jakie przychodzą nam do głowy. Te myśli są tak szybkie, tak ulotne, że trudno nam je włączyć do świadomości, zazwyczaj nie zawracamy na nie uwagi.
W terapii poznawczo – behawioralnej takie myśli nazywamy myślami automatycznymi.
A na co zazwyczaj zwracamy naszą uwagę? Na nastrój
Możemy poczuć smutek bądź radość, nie wiedząc nawet, że to szybka ocena jakiegoś zdarzenia zaowocowała tym, co teraz odczuwamy. To nasze automatyczne myśli, to one wpływają na nasze reakcje.
Te oceniające myśli wpływają na nasze zmiany fizjologiczne, to przez nie odczuwamy ścisk w żołądku, czy kłucie w klatce piersiowej. To przez nie wycofujemy się z zadań, bądź dążymy zawzięcie do realizacji celów. Wszytko jest w tym, jak interpretujemy dane zdarzenie.
Prosty model poznawczy można przestawić w takim oto schemacie
Więc, nasze uczucia, nasze kłucie w piersiach czy nasze ucieczki, nie zależą od sytuacji, ale od tego jak ją interpretujemy.
Mały przykład. Mamy trzech studentów. Zbliża się egzamin. Jeden z nich przeczytał część materiału, ale uważa, że praktycznie wszytko umie. Idzie na egzamin w luzacki sposób. Drugi z nich przeczytał większość, ale mimo wszystko odczuwa lekki niepokój. Trzeci idzie z kwaszoną miną, choć przyłożył się do nauki. Odczuwa smutek i lęk.
Jak widać osoby te przejawiają różne reakcje, dlatego że ich podejście do zdarzenia jest odmienne. Ale to dość normalne, każdy inaczej interpretuje sytuacje. Co dla jednych jest straszne i przerażające, dla innych jest wzmacniające i dodające adrenaliny.
Ale chyba ważniejsze jest to, dlaczego, dla jednej osoby interpretacja danej sytuacji, jednego dnia wywołuje smutek bądź lęk, a drugiego dnia nawet takiej sytuacji nie zauważa.
Co dzieje się w nas, kiedy podchodzimy do jakiegoś zdarzenia obojętnie, a za dwie godziny ta sama sytuacja wywołuje w nas ogromna złość.
czytaj też:
Rozbudowany model poznawczy
Powyższy model poznawczy tego nie wyjaśnia, jest prosty, może nawet wręcz mechaniczny. Własnie to, dlaczego dany człowiek reaguje rożnie na te same sytuacje jest elementem bardziej rozbudowanego modelu poznawczego, który bierze pod uwagę wszystko to, co się dzieje wokół człowieka, a nie pojedynczą sytuację, która nie mówi nam zbyt wiele.
Wszytko to, co się wokół nas dzieje ma wpływ na odbiór bieżącej sytuacji , która może być odbierana jak koniec świata bądź nawet nie zauważona.
To w jakim nastroju aktualnie się znajdujemy również wpływa na odbiór bieżącej sytuacji. Odczuwając radość łagodniej zinterpretujemy złą wiadomość i mniejszy skutek może na nas wywrzeć. W obniżonym nastroju ta sam wiadomość może pogłębić nasz stan, a nawet doprowadzić depresji.
Nasze zachowanie, to co w danej chwili robimy, również wpływa na naszą bieżącą interpretację zdarzenia.
Wszystkie nasze wyobrażenia czy wypomnienia mogą wzmacniać bądź łagodzić to, co w danej chwili doświadczamy. Wszystkie poprzednie myśli, wszystkie poprzednie reakcje pobudzają naszą obecną reakcję.
Rozbudowany model poznawczy bierze pod uwagę wszystko, co jest związane z człowiekiem, bowiem wszytko to kształtuje tego człowieka, uczy go jakim on jest i jakim jest otaczający do świat.
Uczy jak ma go oceniać i jak na niego reagować. Cała ta nauka, to wszystko „myśli: – oceniające, czasem srogie, czasem łagodne. Warto się zastanowić ile w nich prawdy, czy chcemy by w nas były, czy czerpiemy z nich korzyści.
czytaj też:
Weryfikacja myślenia
W terapii poznawczo – behawioralnej terapeuci próbują zmienić to nasze schematyczne myślenie, sposób interpretacji poszczególnych zdarzeń, aby bardziej realnie je odbierać, aby mniej sprawiały nam przykrości.
A więc, kiedy odczuwamy zmianę nastroju, czy chęć ucieczki, wycofania się, postarajmy się na chwilę zatrzymać i zastanowić się, co mogło na to wpłynąć.
Jaka myśl kryje się pod naszą emocją.
Kiedy je sobie uświadomimy, przypomnimy, nie bierzmy ich za prawdy absolutne.
Spójrzmy na nie z rożnych perspektyw, podyskutujmy z nimi, zapytajmy siebie , co daje nam wiara w taka myśl, jakie mam z tego zyski, a możne nie mam żadnych.
Doceniam to co robisz i to co piszesz. dziękuję Ci za zangażowanie i wkład w społeczność blogową. Trzymaj tak dalej sukces jest na wyciągniecie ręki 🙂
Dzięki wielkie