Spis treści
Psychoterapia – Sigmunt Freud twórca psychoanalizy
Sigmunt Freud – swoją karierę rozpoczął jako neurolog, dopiero po jakimś czasie jego zainteresowania przeniosły się na sprawy związane ze zdrowiem psychicznym, na nerwice.
Twórca psychoanalizy, kierunku który dzieli psychikę na świadomość i nieświadomość, początkowo również na przedświadomość.
Wprowadził do życia takie pojęcia jak: popęd do życia ( inaczej: libido, Eros, popędem płciowym ) i popęd do śmierci (zwany również Tanatos ). Libido – początkowo Freud łączył z seksem, ostatecznie jednak określił go jako wszelką energię psychiczną człowieka, o charakterze pozytywnym, dążącą do miłości. Tanatos – przeciwnie, jest popędem o charakterze destrukcyjnym, dążącym do agresji, o negatywnym zabarwieniu.
Podzielił osobowość człowieka na trzy główne procesy: ego, id, superego. Ego – to świadoma cześć osobowości, związana z zasadą rzeczywistości, powstrzymuje impulsy wysyłane z id i superego. Id – to nieświadoma, instynktowna cześć osobowości, która kieruje się zasadą przyjemności, dąży do natychmiastowego spełnienia swoich irracjonalnych zachcianek. Superego – reprezentuje nasze sumienie, dążenie do wyższych celów, ideałów, równie irracjonalne ja id. Każda z tych części osobowości ma swoją energię. Konflikt – nerwica – powstaje, kiedy ta energia nie jest równomiernie podzielona, kiedy to np. id napiera na ego, dążąc do zaspokojenia swoich potrzeb. Stłumienie konfliktu przez ego prowadzi do nerwicy, kiedy zaś konflikt jest nieuświadomiony, daje o sobie znać w snach czy w czynnościach pomyłkowych, które Freud szczególnie analizował.
Podzielił rozwój libido na kilka faz. I faza pregenitalna – ma charakter autoerotyczny, faza narcystyczna. II faza oralna – do zaspokojenia dochodzi przez usta np. ssanie piersi matki. III faza analna – do zaspokojenia dochodzi przez strefę analną. IV faza falliczna – do zaspokojenia dochodzi przez dotykanie penisa oraz łechtaczki. V faza genitalna – faza dojrzałej seksualności.
Wprowadził również do obiegu pojęcia takie jak : kompleks Edypa i kompleks kastracyjny. Kompleks Edypa – polega na erotycznym przywiązaniu się dziecka do rodzica płci przeciwnej, a na wrogim nastawienie do rodzica tej samej płci. Kompleks kastracyjny – u chłopców est to lęk przed utratą penisa, natomiast u dziewczynek na chęci go posiadania.
Freud skupił się na badaniu nieświadomości, uważał bowiem iż pacjenci wypierają materiał, który jest dla niech bolesny. Jednak takie wypieranie na dawało dobrych efektów, objawiało się w symptomach nerwicowych. Te wyparte przeżycia powiązane były z silnymi emocjami. Psychoanaliza polega na odkryciu tych wypartych przeżyć, tak aby osobowość mogła się z nimi świadomie uporać.
czytaj też:
Psychoterapia – Alfred Adler twórca psychologii indywidualnej
Alfred Adler – karierę zaczął jako okulista, jednak po poznaniu Freuda rozpoczął badania nad psychiką. Początkowo z nim współpracował, ale w końcu odwrócił się od Freuda i stworzył własną koncepcję psychoanalizy, którą nazwał psychologią indywidualną.
Psychologia indywidualna również uważał, podobnie jak psychoanaliza, że nieświadomość wiedzie prym w życiu psychicznym człowieka. Adler odsuwa jednak wszędobylski popęd seksualny Freuda. Skupia się na popędzie do mocy, potrzebie rozwoju, na osiąganiu celów, na poczuciu wspólnoty ze środowiskiem.
Ważne dla niego był również układ rodziny, a szczególnie interesowała go hierarchia wśród rodzeństwa. I tak np. najstarsze dziecko jest zazwyczaj rozsądne i pilnuje porządku, natomiast najmłodsze, rozkapryszone i nastawione roszczeniowo.
Dużo uwagi poświęcił poczuciu własnej wartości, która to pobudza do skompensowania swoich braków, niedoskonałości. Człowiek dąży do pokonania tego, co w nim jest ułomne. Adler nazwał to dążeniem do mocy. Brak takiego dążenia ukazuje się w postaci nerwicy, wtedy to człowiek tłumaczy sobie swoje braki, tym że jest chory, i gdyby nie choroba to by mógł o siebie zwalczyć.
Psychologia indywidualna Adlera uważana jest za drugą, co do ważności, psychologię głębi.
Psychoterapia – Carl Gustaw Jung twórca psychologii analitycznej
Carl Gustaw Jung – syn pastora, lekarz psychiatrii. Początkowo pracował z Freudem, jednak ich drogi się rozeszły, kiedy to Jung był już bardzie świadomy swojej drogi życiowej. Jego koncepcja psychoterapii była odmienna od freudowskiej. Nazwał ją psychologią analityczną.
Jung, poza nieświadomością indywidualną, którą Freud uważał za całą nieświadomość, określił również nieświadomość zbiorową, która była siedzibą wszelkich archetypów, które stały się głównym celem badań Junga. Archetypy to najstarsze doświadczenia ludzkości, wspólne całej ludzkości. Wyróżnił archetyp Wielkiej Matki, Starego Mędrca, Jaźni, Cienia, Animusa i Anime. Są pierwowzorami ludzkich działań, często nieobliczalne, złe jak i dobre. Można je spotkać w snach, gdzie pojawiała się ich symbole.
Sny było dokładnie badane i interpretowane przez Junga, skupiał się na ich symbolice, na wielowymiarowych aspektach, często odnosił do mistyki, do transcendencji.
Wprowadził do obiegu takie pojęcia jak ekstrawertyk i introwertyk. Podzielił psychikę na cztery funkcje psychiczne: myślenie, uczucie, intuicja i percepcja. Człowiek świadomie posługuje się zazwyczaj jedną funkcją , dwie z nich są nie w pełni świadome, natomiast czwarta jest w polu nieświadomości, jest niedostępna człowiekowi. Terapia polega na połączeniu tych funkcji, na ich zintegrowaniu ze świadomością.
Uważał, że religia jest bardzo ważnym elementem leczenia, nie chodzi dosłownie o wiarę w Boga, sam był ateistą, ale bardziej o wiarę w coś wyższego od nas samych, wiarę w coś od nas moralniejszego, doskonalszego. Czasem, czytając pisma Junga, ma się wrażenie, jakby terapia ta miała jakiś magiczny charakter, wszystko dosłownie jest czymś determinowane, nawet skrzypniecie drzwi, może oznaczać iż jakieś pradawne duchy dały o sobie znać.
Terapia rozwija osobowość człowieka i zarazem go leczy. Człowiek dąży do samourzeczywistnienia, do indywiduacji, która jest końcową fazą terapii, która integruje świadomość i nieświadomość w najwyższy archetyp ( Jaźń) utożsamianym z samym bóstwem. Wtedy to ego nie utożsamia się już ze zwyczajnym „ja”, ale jest na Wyższym poziomie, gdzie żadne cierpienie już go nie sięga.
.
czytaj też:
Psychoterapia – Iwan Pawłow i behawioryzm
Iwan Pawłow – na jego odkryciach laboratoryjnych opiera się behawioryzm.
Badał zachowanie się psów podczas podawania im pokarmu, ilość widzialnej przez nich śliny. Zauważył pewną prawidłowość – psy po pewnym czasie uczyły się nowego zachowania, była to reakcja na pojawiający się bodziec. Nowy nawyk nabywali w wyniku związku między bodźcem warunkowym a bodźcem bezwarunkowym.
W psychoterapii, szczególnie z leczeniu zaburzeń lekowych, wykorzystuje się terapię pawłowską, aby zminimalizować lęk – stosuje się systematyczną desensybilizacje oraz ekspozycję.
Psychoterapia – Carl Rogers – twórca terapii skoncentrowanej na osobie
Carl Rogers – twórca terapii skoncentrowanej na osobie. Propagował regułę bezwarunkowej akceptacji, empatii terapeuty oraz jego autentyczności.
Klienta na terapii ma czuć się komfortowo, bezpiecznie, tak aby samodzielnie mógł się w pełni rozwinąć, doświadczyć samoaktualizacji, połączenia w pełni swojej osobowości. Celem terapii jest przyjazne towarzyszenie w drodze do rozwoju klienta, do „swobodnego rozwoju istniejących zdolności” . Warto zacytować słowa samego Rogersa
„Im bardziej pacjent spostrzega terapeutę jako osobę rzeczywistą, autentyczną i wczuwającą się jako człowieka, który go bezwarunkowo szanuje, tym bardziej będzie zmieniać się niewrażliwy, bierny i bezosobowy sposób egzystencji na sposób charakteryzujący się płynnym, zmiennym i akceptującym przezywaniem zróżnicowanych uczuć osobistych”
Carl Rogers
Psychoterapia – Victor Frankl – twórca logoterapii
Victor Frankl – twórca logoterapii. Jego zainteresowania skupiły się na dążeniu człowieka d poszukiwania sensu życia.
Jeżeli człowiek nie potrafi odnaleźć sensu swego życia popada w frustrację egzystencjalną, tzw. nerwicę noogenną. Psychoterapia skupiała się zatem na odnalezienie sensu swego istnienia, wyższych wartości, ideałów, którym człowiek się poświeci. Szczególną forma nerwicy noogennej est tzw. nerwica niedzielna, kiedy to człowiek po całym tygodniu pracy nie wie, co ze sobą począć, nie potrafi znaleźć sobie miejsca, nie potrafi odpocząć, uświadamia sobie swój wewnętrzny brak.
Logoterapia pomaga ludziom w znalezieniu ich prawdziwych wartości płynach z ich wnętrza, a nie ze społecznego narzucenia. Ma charakter transcendentalny, człowiek odkrywa swój wewnętrzny potencjał, i w ten sposób wyzwala się w wewnętrznego więzienia. Terapia ta to poznawanie samego siebie, doświadczanie siebie i bycie odpowiedzialnym za własne czyny.
